1. Doel: ik wil de geschikte fysieke vorm van burgerparticipatie selecteren 

• De ‘particiaptiewijzer’ ontwikkeld door Prodemos, helpt je aan de hand van een aantal vragen de juiste participatievorm te selecteren met betrekking tot de beleidsfase van het initiatief. Daarbij wordt er informatie verstrekt over de volgende participatiemethoden:  

• Agendavorming: inspraakbijeenkomst, online workshop, burgertop, enquête, adviesraad, dorps-en wijkraad, werkbezoek, participatief begroten, maatschappelijke initiatieven. 

• Beleidsvoorbereiding: informatiebijeenkomst, inspraakbijeenkomst, online workshop, burgertop, enquête, adviesraad, dorps- en wijkraad, referendum, participatief begroten, maatschappelijk initiatieven. 
• Beleidsvorming: online workshop, enquête, referendum. 
• Uitvoering: informatiebijeenkomst, uitdaagrecht, maatschappelijk initiatieven. 
• Evaluatie: adviesraad, werkbezoek, burgervisitatie. 

• Het infoblad ‘Stappenplan voor burgerparticipatie’ van VROM geeft beknopt weer welke stappen je moet doorlopen voordat je met burgerparticipatie aan de slag kan gaan, daarbij is er aandacht voor de vragen die je wilt stellen aan inwoners, de beleidsruimte die je hebt, de fase van de beleidscyclus, de methode(n) van participatie en de beschikbare capaciteit.   

• Er zijn verschillende aanvullende vormen van participatie: 

• Een burgervergadering kan georganiseerd worden waarin mensen uit alle lagen van de bevolking samen – willekeurig geselecteerd, maar demografisch representatief – meebeslissen over een oplossing voor een maatschappelijke uitdaging. Daarbij wordt er een meerdaagse sessie georganiseerd waarin inwoners worden geïnformeerd en brainstormen zodat zij tot een beslissing kunnen komen. Zie hier het document met informatie over hoe een ‘Burgervergaderingen’ (Engels) op kan worden gezet en zie ook deze website met een voorbeeld hoe burgervergaderingen in Ierland worden georganiseerd. 
• Een denktank kan ook georganiseerd worden om met een beperkte groep inwoners en experts, herhaaldelijk na te denken over thema’s die de maatschappij raken. Zie bijvoorbeeld deze website met een voorbeeld van een inwoner denktank in Canada die wordt ingezet om burgerschap te vergroten.  

2. Doel: Ik wil met behulp van technologie online participatie mogelijk maken 

• De ‘Keuzewijzer E-tools 2.0’ van Movisie geeft een overzicht van veelgebruikte tools die overheden kunnen inzetten om inwoners online te betrekken bij beleid en beleidsvorming. Daarbij worden achttien e-tools en zes buurtplatforms uitgelegd aan de hand van hun toepassingsmogelijkheden en met informatie over ervaringen van andere overheden met de tools.  
• De ‘Inspiratiegids Digitale Participatie’ van ‘Democratie in actie’ geeft tips, best practices en een overzicht van digitale tools weer. Waarbij transparantie, inspraak en meebeslissen de leidraad zijn. Als je deze gids doorbladert, heb je een beter beeld van digitale participatie in de praktijk, welke middelen je kan inzetten, en waar je rekening mee moet houden. 
• De organisatie ‘Citizenlab’ heeft verschillende gratis kennisgidsen ontwikkelend over digitale burgerparticipatie. Zie bijvoorbeeld: 

• De gids ‘6 methoden voor online raadpleging‘ geeft inzicht in de beste methoden om inwoners te betrekken in relatie tot de beleidscyclus. In de gids is meer informatie te vinden over peilingen, de analyse van opties, enquêtes, burgerbegrotingen, ideeën verzamelen en burgervoorstellen. 
• Daarnaast geeft ‘De beginnersgids voor digitale burgerparticipatie’ geïnteresseerde informatie over de basisprincipes van digitale betrokkenheid. 

• Het E-book ‘Tips voor online burgerparticipatietrajecten’ geeft inzicht in de belangrijkste lessen uit de praktijk met betrekking tot online burgerparticipatie. 

• De website van ‘Lokale Democaratie’ deelt up-to-date kennis, expertise en instrumenten om online participatie vorm te geven. Daarnaast bieden ze ook de tool ‘THiNK! Particpatieversneller’ aan, deze is ontwikkeld in opdracht van BZK (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties). Deze tool zorgt voor een dynamisch afwegingskader die je helpt bij het organiseren van een passend participatietraject.  
• Via het platform ‘OpenStad.org’ kunnen gemeenten op een laagdrempelige manier aan de slag met digitale participatie. OpenStad biedt een open source platform waarmee je eenvoudig interactieve websites kunt maken voor jouw participatieprojecten.   
• Zie het artikel van het Rathenau ‘Digitaal burgers betrekken’ met zes lessen en condities die bijdragen aan e-participatie met substantiële impact op beleid of politiek. Deze condities dragen eraan bij dat e-participatie echt verschil maakt in de besluitvorming en dus van toegevoegde waarde is voor zowel politici, beleidsmakers als inwoners. 

3. Doel: Ik wil voorbeelden zien van participatie in de smart city praktijk 

• Een Digital Twin is een digitale kopie van de stad waarin een aantal factoren kunnen worden opgenomen. Denk bijvoorbeeld aan visualisaties van infrastructuur, passantenstromen en de bebouwde omgeving. Deze visualisaties kunnen gebruikt worden voor participatie met de burger. In Herrenberg in Duitsland (Engels) vragen ze inwoners met behulp van een virtual reality bril door een 3D omgeving van de stad te lopen om feedback te geven op specifieke plaatsen in de stad. Zie deze YouTube video (Engels) voor meer informatie. 
• Het Smart Nation Ambassadeurs programma (Engels) is een programma in Singapore waar burgers elkaar ondersteunen om digitale tools te kunnen gebruiken. Inwoners die technisch vaardig zijn kunnen zich opgeven als ambassadeur om anderen inwoners te helpen. 
• De ‘Toolkit Citizen Sensing’ (Engels) bestaat uit een groot aantal instrumenten dat gebruikt kan worden voor de participatie over sensing (sensoren) projecten. Deze tools zijn gerangschikt naar fases van een sensing project (scoping, community building, planning, sensing, awareness, action, reflection, legacy). In het document zijn ook verschillende geleerde lessen uit participatiesessies opgenomen.